Krok dziewiąty: jak ‘rozgryść’ Writing Task 1 (Academic)?

Powyżej – przykładowe zadanie pochodzące z IELTS 7 (Cambridge University Press). Wybrałem je ponieważ zawiera ono tabelę z danymi. Tabele i wykresy (zawierające dane) to najczęściej występujące zadania w części pierwszej egzaminu pisemnego (Task 1). Mogą być również użyte diagramy przedstawiające jakiś proces (np. wyrób cegieł lub cykl życiowy pszczoły – tu trzeba opisać proces) lub mapy (np. mapa miasteczka z 2000 i 2009 roku - tu trzeba opisać zmiany), ale tego typu zadania występują dość rzadko.

Na co warto zwrócić uwagę?

Po pierwsze, na fakt że wszystkie części polecenia są rozrzucone w różnych miejscach i nie są podane w kolejności w jakiej będziemy na nie odpowiadać. Poniżej ilustracja pokazująca kolejność w jakiej będziemy porządkować naszą pracę nad dopowiedzią na to zadanie.

1. Select

Najpierw więc wybieramy dane, które opiszemy. Opisywanie wszystkich danych jest niemożliwe i niepożądane, gdyż mamy wykazać się tu umiejętnością wyboru najważniejszych danych i pominąć dane nieistotne. Egzaminatorzy prawdopodobnie odejmą punkty jeżeli stwierdzą, że odpowiedź zawiera za dużo szczegółowych danych. Na tym etapie, dokonujemy też wyboru struktury naszej odpowiedzi – decydujemy ile będzie miała akapitów i jakie będą ich tematy. W zadaniu przykładowym (patrz zdjęcie powyżej) można założyć, że odpowiedź będzie miała wstęp, trzy akapity dla każdej z kolumn tabeli i zakończenie. Jest to tylko jeden z wielu możliwych wariantów – jest on naturalny i logiczny choć niekoniecznie najłatwiejszy i uniwersalny (możliwy do zastosowania w prawie każdej tabeli). Decyzję tą musimy jednak podjąć właśnie w czasie analizy i wyboru danych tak aby nasza odpowiedź była logiczna i spójna (kryterium oceny: Coherence and Cohesion). Są też oczywiście niedobre metody wyboru i grupowania danych – jeśli zdecydujemy się opisać każdy z poszczególnych krajów to prawdopodobnie będziemy mieli siedem akapitów (właczając wprowadzenie i podsumowanie), będzie nam trudno pominąć część danych, a akapity będą bardzo krótkie (jeśli nie jednozdaniowe) i ich struktura będzie bardzo podobna (jeśli nie identyczna). Taka metoda nie pozwoli więc nam na zaprezentowanie danych w sposób pokazujący znajomość i bogactwo naszego angielskiego.

2. Report

Nie zapomnijmy uwzględnić wybranych danych w naszej odpowiedzi. Jeśli nasza odpowiedź jest napisana bezbłędnym angielskim ale nie jest zilustrowana danymi, nie dostaniemy więcej niż Band 5. Jest to często popełniany błąd przez tzw. native speakerów (tak, tak oni też czasami muszą zdać IELTS) i wynika on z braku znajomość kryteriów oceny. Tak więc, jeśli już wybraliśmy dane to podajmy je również w naszym opisie. Można je uwzględnić w tekście używając nawiasów, ale pamiętajmy, że podawanie liczb w tekście jest również elementem umiejętności językowych bo wymaga użycia odpowiednich słówek np. przedimków (at 15%, in 1990), przysłówków (about 30%, approximately one-third) lub znaczników dyskursu (respectively, the former and the latter).

3. Compare

Jedną z umiejętności językowych (i analitycznych) testowanych w tym zadaniu jest umiejętność porównywania czyli stosowania odpowiednich struktur językowych takich jak more … than lub compared to … czy unlike…, …. seems more… itp. Aspekt analityczny to po prostu wybór danych, które można w sposób logiczny i spójny (kryterium oceny: Coherence and Cohesion) porównać (patrz punkt pierwszy – Select). Pamiętajmy jednak, żeby używać rożnych struktur a nie powtarzać tylko jedną za każdym razem kiedy porównujemy dane. W naszym przykładzie (jeśli zastosujemy metodę wyboru i organizacji danych zastosowaną w punkcie pierwszym) można porównać najwyższe i najniższe wartości dla trzech kategorii wydatków. Jeżeli zrobimy to dobrze to spełnimy jedno z kryteriów oceny czyli napiszemy logiczny i spójny przegląd danych (overview).

4. Summarise

Powinniśmy też być w stanie podsumować dane (umiejętność analityczna) i przedstawić to podsumowanie używając języka charakterystycznego dla konkludowania i podsumowywania. Z mojego doświadczenia wynika, że kandydaci często zbytnio koncentrują się na analitycznym aspekcie myśląc pewnie, że oryginalne i kreatywne podejście pozwoli im ‘zabłysnąć’. Niestety (albo stety) IELTS to jednak egzamin językowy więc najczęściej analityczna strona zadania jest podana ‘na talerzu’. Przykładowo, można podsumować tabelę z naszego zadania używając następujących zdań (analityczna robota to podsumowanie procentów):

a. Sweden is a good country to live in because people there spend the least on basic necessities.

b. It seems that in 2002 Swedes had more disposable income than the people in the other four countries.

Jeśli przyjrzymy się zdaniu a to zauważymy trochę dobrego słownictwa (np. spend on, basic necessities), ale konkluzja wykracza poza zakres danych. Dane dotyczą tylko jednego roku a nasze zdanie (napisane w czasie simple present) brzmi jakby ta sytuacja była permanentnym faktem (… może to i prawda, ale co to ma wspólnego z naszymi danymi?). Ponadto, w żaden sposób nie można stwierdzić, że Szwecja to dobre miejsce do życia tylko na podstawie tych danych. Jeśli ktoś lubi tropikalną pogodę, ciepłe morze, nienawidzi śniegu, długich nocy i marynowanych śledzi to niekoniecznie będzie się dobrze czuł w Szwecji. To są już jednak dywagacje wykraczające kompletnie poza zakres naszych danych.

Jeśli przyjrzymy się zdaniu b to stwierdzimy że odnosi się ono w sposób precyzyjny do okresu o którym mowa w tabeli i daje temu wyraz poprzez użycie odpowiedniego czasu tj. simple past. Fraza disposable income wskazuje na to, że posiadamy duży zasób słów – również słów i wyrażeń rzadziej używanych (tak więc wkraczamy tu na teren Band 7+). Nasza konkluzja jest również wywarzona i nie uzurpuje sobie prawa do bycia prawdą ostateczną – wszystko to dzięki użyciu zwrotu it seems, co pozwala nam na wyrażenie naszej ostrożności w wyciąganiu wniosków (po angielsku nazywamy to hedging). Tak więc, nawet jeśli nasze podsumowanie nie jest pełne i może być podważone – dajemy tym obawom wyraz poprzez odpowiednie użycie języka, a o to przecież w tym teście chodzi.

5. 150 words

Pamiętajmy, że mamy napisać minimum 150 słów. Moja rada: liczcie słowa etapami. Jak napiszecie wstęp, policzcie słowa i zapiszcie z boku, zostawcie dwie – trzy (a nie jedną) linijki odstępu i piszcie dalej. W ten sposób nie będzie trzeba wszystkiego liczyć od nowa i na bieżąco będziecie widzieć czy będzie to dla Was łatwe czy nie. Jeśli nie, to zawsze będziecie mogli dopisać jedno zdanie do każdego z akapitów i zrobicie to w sposób czytelny bez potrzeby wstawiania przypisów lub pisania ‘zawijanych’ zdań na marginesach (tu pamiętać trzeba, że tzw. czytelność tekstu – legibility – też jest brana pod uwagę) lub „wyciągając” podsumowanie przy pomocy „złotych myśli” wykraczających poza zakres danych (patrz zadnie a).

6. 20 minutes

Cały egzamin pisemny to 60 minut. Sugeruje się, żeby na pisanie eseju przeznaczyć 40 minut – trzeba napisać 250 słów. Esej jest również ważniejszy, bo dostajemy za niego dwie trzecie punktów. Tak więc z pewnością warto zacząć pisanie od eseju. Według mnie esej – tak naprawdę – jest zadaniem łatwiejszym, bo występuje jako zadanie w wielu formach w innych kursach językowych i egzaminach w przeciwieństwie do opisu danych (Task 1), które jest zadaniem specyficznym dla IELTS (i testów takich jak GMAT – te jednak nie są tak popularne lub nie są wymagane ). Uważam również, że trudno jest napisać dobry opis danych w 20 minut (wiem co mówię, bo często piszę modelowe odpowiedzi na potrzeby kursów, które prowadzę). To kolejny powód dla którego warto zacząć od eseju – jeśli zrobimy to szybko to będziemy mieli więcej czasu na napisanie Task 1.

Czas posumować ten długi post, pamiętajmy:

• Egzamin IELTS to nie test kreatywności tylko języka. Skoncentrujmy się na języku.
• Czytajmy instrukcje i porządkujmy je tak aby ułatwić sobie pracę.
• Jak już coś piszemy, to myślmy kryteriami oceny, których używają egzaminatorzy (patrz poprzedni post).